Tarihçe

Dulkadiroğulları Beyliği toprakları

Dulkadiroğulları Beyliği toprakları

14. yüzyılda Doğu Türkistan taraflarından gelen bazı Türk toplulukları Orta Türkiye'ye yerleşmişlerdir. Moğol istilası sonrası gelen Türk toplulukları Eratna Beyliğini kurmuşlardı. Eratna Beyliğinde yönetim kademesinde Türk topluluklarından başka azınlık da olsa Moğollar da vardı. Bölgede hakim olan Eratna Devleti dini yapısı da farklılık arz eder. Tek ilaha tapan ve tabiatı kutsal sayan Göktanrı dini ya da Avrupalıların adlandırmasıyla Şamanizm geniş Türk kitlelerinin inancı idi. Ayrıca Budizm dini de az olsa bile bölgede görülmüşse de sonradan İslamiyete geçiş süreci başladı. Bölgede en fazla tutulan din ise İslam dini olmuştur. Dil yapısı olarak Orta Asya Türkçesi özellikle Oğuz Türklerinin Bozok şivesi yaygındı. Orta Asya'dan İran coğrafyasında uzun süre kalıp sonradan bölgeye gelen Türk toplulukları ise Farsça'da bilmekte ve konuşmakta idi. Eretna veya Eratna Devleti'nden sonra Oğuzların Salur boyundan Kadı Burhaneddin Devleti bölgede hakim oldu. Yozgat ilinin Türkçe eski adı Bozok olup buradaki Türk toplulukları Oğuzların Bozok kolundan gelir. Kadı Burhaneddin Ahmed Devletinden sonra Osmanlı Devleti bu dolaya hakim olacaktır. Dulkadiroğulları Türkmen beyliği Halep, Maraş dolaylarından gelen Türkmen halkı 17. yy.dan itibaren Bozok bölgesine yerleşmeye başladılar. 15. yüzyılda Orta Asya'daki Türk devleti olan Timurlu kaynaklarında Kara Tatar Türkmenleri adı ile geçen Türk topluluklarının Orta Türkiye'de yaygın olarak yaşadığı bilinmektedir. Kara Tatarların Cu'ankar (Çunkar, Sunkar, Sungar, Sungur) kolundan bazı aileler kalmıştır. Amasya, Sivas, Çorum, Yozgat dolaylarında karışık olarak yerleşmişlerdi. Bu bölgedeki kaynaklarda yanlışlıkla Moğollar zannedilen Türk soylu Kara Tatarlar Osmanlı Devletinin Balkanlara iskan politikası Orta Türkiye'den alınıp Balkanlara yerleştirilmiştir. Kara Tatar Türkleri arasında bir kaç azınlık sülalenin Moğol olabileceği ve bunların İlhanlı Devleti'nden kalmış olabileceği düşünülmektedir. 15. asırda Bozok bölgesinden İran'a gidip yerleşen hatta Safevi Devletinin kurulmasına öncülük eden Alevi-Şii inancında bazı Türkmen toplulukları da olmuştur. Sungur ve dolayı 1520 yıllarında Osmanlı Devleti hakimiyetine geçmiştir. Boş kalan bu yerlere ise Halep ve Şam dolaylarından gelen Dulkadirli Türkmen aşiretleri yerleştiler. Sungur köyünün eski adının Son köy veya son kurulan yer olduğu söylense de bu gerek tarih ve gerekse dil araştırmalarında doğruyu yansıtmamaktadır. Osmanlıca yazım şekli de son-kur ile bir bağlantısı yoktur. Sungur halkının dilinde de hiçbir zaman son-gur veya son-kur olarak söylenmemiştir. Bütün Türk İslam Dünyasında söylendiği ve ad verildiği gibi Eski Türkçedeki "Sungur" kelimesinden gelmiş ve günümüzde de bu adı muhafaza etmektedir. Köyün başlangıçta 7 aile tarafından kurulduğu söylenir. Tuzlacık köyünden gelen ve Sungur'a yerleşen aile Tuzlacık soyadını, eski zamanlarda deve ticareti yapan aile Deveci soyadını almıştır. Farklı soyadları bulunmakta olup her bir aile farklı coğrafi yerlerden gelip Sungur halkını oluşturmuştur. Her bir aileye bir takım denilmiştir. Gabıl takımı, Tuzlacık takımı, Hameşgiller v.b. Macaristanda Eski Türklerden kalmış "Zongur" sülalesi de vardır. Köyün adının son kurulan köy olduğundan Songur denmiş daha sonra değişime uğrayıp Sungur denilmiştir. Köyün bulunduğu yer önceden yerleşim yeri değildi. Önceleri yaylak yeri ve çobanların hayvanlarını otlattığı bir saha idi. Osmanlı döneminde bir çok yerden göçler gerçekleşmiştir. Osmanlılar Kafkasya, Kırım ve Balkanlarda Ruslarla savaşlarda yenilince kuzey istikametinden bölgeye göçler gerçekleşti. Büyük Osmanlı ülkesinin güneyinde ise Yemen, Irak, Suriye, Arabistan taraflarında çok sayıda yaşayan Türk toplulukları, İngilizlerle savaşlar neticesi Türkiye'nin ortasına göç etmeyi tercih etmiştir. Osmanlı Devleti de göçler neticesi gelmiş Türk topluluklarını Türkiyenin dört bir tarafına yerleştirmiştir. Sungur köyü çevresindeki köylerde önceleri Ermeniler de yaşamaktaydı. Ermeniler Türklerin köylerine saldırmaya başlayıp taşkınlıklarını artırınca soykırıma uğrayan bölgedeki Türkler de Ermenilere karşı kendilerini korumuşlardır. Buradaki Ermenilerde başta Suriye olmak üzere Rusya, Fransa, Amerika gibi yerlere göç edip gitmişlerdir. Taşkınlık yapmayan Ermeniler ise İstanbulda Samatya tarafına göç etmiştir. Türkiyenin dört bir tarafında Sungur adlı köyler vardır. Van/Çaldıran/Sungur Köyü, Muğla/Sungur köyü, Gümüşhane/Sungur-beyli köyü, Edirne/Malkara/Hacı Sungur köyü v.b. Ayrıca Sungur adı ile Konya/Ilgın'da Mahmuthisar köyünün 4 km kuzeyinde, Ilgın ovasına hâkim bir tepede Sungur Bey Türbesi bulunmaktadır. Niğde/Küçükköy'de Vakf-ı Cami-i Sungur Ağa vardır. Türkiye dışında da Türk Dünyası içinde bir çok ülkede Sungur adında köy ve yer adlarını görmekteyiz. Rusya Federasyonunun işgali altındaki Türk toprağı olan Başkortostan Cumhuriyetinin Pervomayskiy'e 18 km uzaklıkta olan Sungur adlı köy vardır. Yine Başkortostanda Sterliytamak ilçesinde Sungur köyü bulunur. Rusyada Ulyanovskaya bölgesinde yine Sungur (nüfusu 1341 kişi) adlı yerleşim vardır ki buradaki halkın çoğu Rus olup önceleri Türklerin yerleşim yeri idi. Rus işgali ile buradaki Türkler soykırıma uğramışlardır. Selçuklular İran coğrafyasını fethettikten sonra 1147 tarihinde, merkezi Şiraz'da yerleşen Türkmen boylarından biri de Salurlulardır. Bu beylik Salur Han'ın neslinden olan Sungur Atabek tarafından kurulmuştur. 1284 yılında yıkılmış, yerine İlhanlılar egemen olmuştur. Buradaki Türkmen halkının bir bölümü İç Anadolu'da Bozok yaylası içinde yer alan Çomak dağı etrafına yerleşmiş olabilir. Sungur köyü tahminen Kanak-ı Bala adında kayıtlı olan bir nahiyeye bağlıydı. Yozgat ili Sarıkaya ilçesi kuzey doğusunda yer almakta olan bu nahiyenin 16. asırda 60 köyü idare ettiği yazmaktadır. Bu nahiye sonradan kaldırılmıştır. Yukarıkınık nahiyesi olarak da bilinir.

Yöredeki Tarihi kalıntılar

Sungur köyü içinde henüz bir arkeolojik sit veya buluntu görülmemiştir. Fakat Sungur köyüne konuk gelen ziyaretçiler için yöredeki bazı tarihi kalıntıların bilinmesi önemlidir. En yakın ve en eski tarihi buluntu Alişar köyünün kuzeyinde buluan Alişar Höyüğü'dür. Kayseri Kültepe'deki gibi Asurlu tüccarların Alişar dolayıdna ticaret yaptıkları ve Alişar'ın büyük bir yerleşim yeri olduğu düşünülmektedir. Daha sonra Hititlerin Alişar civarındaki ticari şehir merkezini yıktığı sanılmaktadır. Hititlerin merkezi ise şimdiki adı Boğazköy olan Hattuşaş idi. Alişar'ın veya İç Anadolu'da önemli bir merkez olan yerin adı Ankuva^[1] olarak geçer. Hitit Devleti'nden sonra Frig Devleti Milattan önce 676-600 (milattan öncesi tarihler geriye doğrudur) yılları arası bu bölgeye hakim olur. Sorgun'un köylerinden eski adı Gavurören olan Gözbaba köyü ile Şahmuratlı köyü arasındaki Kerkenes tarihi kalıntıları Friglere ait olduğu düşünülmektedir. Ardından Türk topluluğu olduğu düşünülen Kimmerler dönemi görülür. Lidyalılar, İskender Krallığı, Galatlar dönemi, Roma İmparatorluğu dönemi, Doğu Roma veya Bizans İmparatorluğu dönemi görülür. Sonra bölge tamamen Türklerin denetimine geçer. İlk Türk Beylikleri, Türkiye Selçuklu Sultanlığı, İkinci Beylikler Dönemi de görülür. Son olarak Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti bölgeye hakim olmuştur. Bu dönemlerle ilgili kalıntıların araştırılması devam etmektedir.