Dil

Sungur Türkçesi: Köydeki dil halis muhlis katıksız Türkçe'dir. Sungur Türkçesi genel özellikleri itibariyle Oğuz (Türkmen) Türkçesinin yapı ve telaffuz özelliklerini içinde barındırır. Fakat bazı özellikleri ile de Kıpçak Türkçesi özellikleri taşır. Özellikle Orta Asya Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesine yakındır. Bazı hususiyetleri de Sibiryadaki Türkçelere benzer.

T'nin D oluşu( Türkmenistan, Tuva, Azerbaycan Türkçeleri gibi) tadı < dadı , taş<daş, tırnak<dırnag, tane<daane, tepe< depe

Ç'nin Ş oluşu( Kazak Türkçesi gibi)
Söz içlerindeki bazı ç sesleri Sungur köy halkının dilinde ş harfi olmuştur.
göçtü< goştü, biçti<bişti, ağaçlar< ağaşlar, açmak< aşmak, uçtum< uştum, kaçtı< gaştım.

n'nin g,ğ oluşu( Kazak Türkçesi gibi)
Söz içlerindeki bazı n sesleri Sungur köy halkının dilinde genizden gelen bir ğ harfi olmuştur. Bu söylenişte nazal n diye tabir edilen geniz n harfine yakındır fakat tam olarak onu yansıtmaz. ng arası bir ses ile ifade edilebilir
şuna<şoğa, bana<bağa, sana<sağa, ona<oğa

Çokluk eki'nin değişimi( Kazak, Kırgız, Tatar ve Sibirya Türkçesi gibi)
Bazı durumlarda çoğul eki -lar, ler değişime uğramaktadır. Eğer kök kelime veya çoğul öncesi kelime -n ile biterse çoğul eki de -nar, ner şeklini alır.
bunlar<bunnar, onlar<onnar, şunlar<şonnar, yorganlar<yorgannar, yığınlar<yığınnar. Konuşmada söz başındaki kalın "k" harfleri Azerbaycan Türkçesinde olduğu gibi kalın ve gırtlaktan çıkan "g" haline gelir. Misal olarak; galmah kalmak, gapı kapı, gaşdıkaçtı.

Bilinmesi Gerekli Sözler

Ellaham; Allahu Alem kelimesinin halk dilindeki değişimidir. Allah Bilir olarak kullanılan kelime belki manasında da kullanılmaktadır.
Şaplak; tokat, şamar. Çığırmak, çağırmak. Çığrale, çağır hele, çağırır mısın. Çığırışmak, bağrışmak. Abı; anne, ana (Orta Asya ve Sibiryada aba, apa, ava şeklindedir. Sungur Türkçesinde buradak ikinci a sesi ı sesine dönüşmüştür). Ağa, baba. Biçik, ineğin küçüğü (Sibirya Türkçesinde biçiğ kelimesi küçük manasında kullanılır). Bicimcik, çok az. Cingan çivisi, küçük çivi. Mık; büyük çivi. Culuk, hindi. Çalkama, ayran. Doñuz, domuz (Orta Asya Türkçelerinde Doñuz ve Toñuz, Azerbaycan Türkçesinde donuz). Dil, kilidi açıp kapamak için kullanılan araç, anahtar, açar, açkı. Deşirici, hırsız. Oğru, hırsız. Eşgili, mayalanmış bazlama, katmer. Ekiz, ikiz. Eringeş, üşengeç. Gutmek, beklemek, sürmek (mesela, koyun gütmek). Guver, bırak, koy, aşağı koymak (Özbek Türkçesinde kuy, aşağı demektir). Yüzünguylu, aşağı doğru. Gicişmek, kaşınmak. Noorüyon, nasılsın, neler yapıyorsun anlamında kullanılır. Ondan sonramayım, ondan sonrası. ool, oğul. Oobed, övüngen. Oorun oorun, gizli gizli,hırsız(oğrun) gibi. Ötoğon, geçmiş (öteki) gün. Toplu, pencere önü. Sındı, makas (sındı, Orta Asya Türkçelerinde kırmak kesmek manasına gelmektedir). Say, bir miktar taşlı olan vadi, nehir yatağına denir (misal, Saya gitmek). Sağsak, kötü kokmuş. Tosbağa, kaplumbağa (Orta Asya Türkçelerinde taşbağa). Tiken, diken. Yumuş, iş, görev, vazife. Yuğ, yıka. Yunak, çamaşır yıkama yeri. Bibi hala, abı, anne.

Resmi yazıda çok kullanılmayan Sungur dilindeki Sözler

gırışmağ (kırışmak, başını dikerek gösteriş yapmak, kasılmak, cilvelenmek, kendini beğendirme çabasında olmak), hömermek (hiddetlenmek, kabadayılık taslamak, birisine kızarak saldırmaya başlamak), karış getirmek (kargış, beddua etmek, lanetlemek), yumuş buyurmak(iş yükü vermek), yumuş dutmag (verilen işi yerine getirmek) vd.